Wiek XX
Historia bydgoskich zielonoświątkowców ma związek z obecnością na ziemi bydgoskiej pastora J. Paula i Gustawa H. Schmidta. Historycznie rzecz biorąc, Bydgoszcz można by uznać za duchowe centrum ruchu zielonoświątkowego w Polsce.
II wojna przerwała ciągłość obecności Zielonoświątkowców na terenie Bydgoszczy. Pojawiający się od 1945 r. polskojęzyczni zielonoświątkowcy w Bydgoszczy pochodzili ze wschodniego ośrodka Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej.
Osobą, która podjęła próbę zorganizowania ewangelikalnie wierzących w społeczność na terenie Bydgoszczy był br. Paweł Bajeński, dojeżdżający z Gdańska. Pierwsze nabożeństwo odbyło się w 1947r. w kaplicy Ewangelicznych Chrześcijan Dnia Siódmego, która mieściła się przy ul. Gdańskiej.
Później, dzięki staraniom braci, zbór otrzymał kaplicę przy ul. Zduny 10 i po przeprowadzeniu remontu, od czerwca 1948 r. zaczęły odbywać się regularne nabożeństwa. W ten sposób powstał w Bydgoszczy Zbór Kościoła Chrystusowego, którego reprezentantem był br. P. Bajeński. Kaplica była pozostałością po zdelegalizowanym Kościele Ewangelicko-Unijnym, który w pewnym momencie usunął zielonoświątkowców ze swego grona
Zbór nie tylko skupiał wyznawców Kościoła Chrystusowego, ale wszystkich wyznawców ruchów, które weszły w skład Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, w tym również zielonoświątkowców. Nie można zatem powiedzieć, że był to zbór jednorodny wyznaniowo. Skupieni w zborze zielonoświątkowcy nigdy nie zrezygnowali z planów utworzenia zboru zielonoświątkowego.
W 1950 r. został powołany na przełożonego zboru br. Franciszek Trojanowicz, który tę funkcję pełnił do 1960 r. Zbór obdarzył go dożywotnio honorowym stanowiskiem Przełożonego Zboru. Bracia i Siostry zarówno Zboru bydgoskiego, jak i innych Zborów Kościoła, darzyli Go szacunkiem i miłością za Jego wierność i oddanie w pracy. Nie można pominąć milczeniem działalności Brata, jako przełożonego Zboru, w trudnym i krytycznym momencie dla Kościoła w latach 1950-1951. Zbory przeżywały kryzys, jednak brat Trojanowicz regularnie prowadził nabożeństwa. Do historii przeszło już świadectwo, gdy pytany, czy odbywają się nabożeństwa, odpowiedział: „Chwała Bogu, jest dobrze i nabożeństwa odbywają się regularnie. Ubiegłej niedzieli mieliśmy cudowne nabożeństwo. Zaśpiewaliśmy w kaplicy pięknie i głośno, przeczytałem Słowo Boże, pomodliliśmy się i tak było błogo!” A ile osób było na nabożeństwie? – „Ja i moja żona”. Te słowa mocno przemawiają. Są nauką i przykładem dla innych.
Ze względu na podeszły wiek br. Trojanowicza, w 1960 r. powołano na Przełożonego Zboru br. Tadeusza Dębosza, który pełnił tę funkcję do 1974 r. Brat Dębosz przez kilka lat dojeżdżał spod żnińskiej wsi do Bydgoszczy, zyskując uznanie i szacunek jako sługa Ewangelii. Kiedy zamieszkał w Bydgoszczy, zaoferowano mu stanowisko przełożonego Zboru, które piastował z wielkim oddaniem. Na IV Synodzie Kościoła w Warszawie w 1962 r. został wybrany do Rady Kościoła i pełnił tę funkcję do 1986 r.
Praca zboru owocowała ewangelizacjami, chrztami wiary, nauczaniem dzieci, spotkaniami młodzieży. Zbór prowadził pracę w miejscowościach: Dorposz, Terespol, Trzebież, Toruń, Katarzyna, Inowrocław.
Rok 1968 przyniósł smutne wydarzenie, 4 czerwca odszedł do wieczności długoletni przełożony Zboru Franciszek Trojanowicz. W tym samym roku Zbór był po raz pierwszy organizatorem ogólnopolskiego kursu dla młodzieży w Dorposzu, którego kierownikiem był br. Mikołaj Hryńko, a gościny udzielili w Dorposzu br. Suszyńscy.
W 1974 roku pojawiały się napięcia na tle przeżyć, do jakich dążyli skupieni w zborze wierzący o orientacji zielonoświątkowej. Nie oznacza to, że wcześniej nie było napięć, ale w tym roku doszło do ostrego kryzysu trwającego prawie rok. Kryzys zakończył się wyborem nowego przełożonego zboru br. Jana Tomczyka, co nie satysfakcjonowało zielonoświątkowców, ale zażegnało istniejący kryzys. Nowy przełożony zboru br. J. Tomczyk podjął decyzję o budowie nowego zboru, który skupiałby nie-zielonoświątkowców.
16.04.1978 r. nastąpiło otwarcie nowego Zboru przy ul. Czerwonego Krzyża 52, a tym samym oznaczało to powstanie dwóch zborów wyraźnie jednolitych wyznaniowo. Zboru Ewangelicznych Chrześcijan oraz Zielonoświątkowego.
Ostatnie wspólne nabożeństwo nie nosiło cech zadowolenia, że rozstajemy się, ale było przepełnione modlitwami, wieloma łzami, bolesnymi pożegnaniami. Rozstawaliśmy się w miłości chrześcijańskiej, bez uczucia radości, ale też świadomi, że każde z ugrupowań potrzebuje wolności w działaniu. Od tej chwili historia zborów potoczy się ich własnymi drogami.
Zielonoświątkowcy zaczynali samodzielny byt w ramach ZKE. Pierwszym zadaniem było powołanie przełożonego Zboru i Rady Zborowej, co uczyniono 15.10.1978. Przełożonym Zboru wybrano br. Jana Kalisza, zastępcą Zdzisława Józefowicza.
Rok 1981 przynosi kolejną zmianę pastora Zboru, którym w dniu 22 lutego zostaje br. Zdzisław Józefowicz. Jeszcze tego roku 25 października dwaj bracia Józefowicz i Kalisz zostają ordynowani na prezbiterów.
Następne lata to dynamiczny rozwój zboru, który skłania pastora do podjęcia starań o budowę nowego zboru. Był to okres rozbudzonych zainteresowań różnych środowisk ruchem charyzmatycznym. Bardzo wielu odwiedzało kaplicę, mimo, że trudno było ją znaleźć w starej dzielnicy Bydgoszczy. Rodzące się przebudzenie zwłaszcza wśród młodych ludzi, dynamiczny śpiew, szkoła niedzielna dla dorosłych, ewangelizacyjny charakter nabożeństw, spowodowały, że kaplica przy ul. Zduny okazała się mała. Zwłaszcza po telewizyjnym programie o naszym Kościele, kaplica „pękła w szwach”. Liczba osób przekroczyła 200, a mogła pomieścić się z trudnością 110. Zapadła decyzja organizowania z dniem 10.04.1988 r. dwóch nabożeństw, aż do momentu przejścia na ul. Janikowską w 1989 r
Jednym z błogosławionych rezultatów lokalnego przebudzenia był napływ studentów Wyższej Szkoły Muzycznej w Bydgoszczy. Zaowocowało to powołaniem grupy wokalno-instrumentalnej „Jerycho”, która koncertowała w kraju i zagranicą przekształcając się później w „Missio Musica”. Na jej miejsce powstała grupa wokalno muzyczna pod nazwą „Grupa Betel”, która dała wiele koncertów łącznie z występem w Filharmonii oraz telewizji lokalnej.
Wysiłki budowlane zostały uwieńczone otwarciem 29.03.1989 r. tymczasowej Kaplicy przy ul. Janikowskiej 19 z równoczesną realizacją budynku zasadniczego. Zbór wziął drugi oddech, by jeszcze aktywniej prowadzić pracę ewangelizacyjną i nauczającą. W listopadzie 1989 ruszył dwuletni program Szkoły Zborowej.
Jedną z bardziej interesujących inicjatyw było powołanie Bydgoskiego Seminarium Biblijnego, które powstało z inicjatywy czterech lokalnych Kościołów, a prowadziło wykłady w okresie 2 lat. Były to Kościół Ewangelicznych Chrześcijan, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny oraz Kościół Zielonoświątkowy.
Zbór „BETEL” nie tylko prowadzi pracę wewnątrz społeczności, ale również podejmował wiele działań na zewnątrz jak: służba Misji „Nowa Nadzieja” adresowanej do ludzi uzależnionych oraz więźniów ( Potulice, Fordon, Grudziądz), pomoc kobietom w Domu Samotnej Matki (Osowa Góra), którą realizowała Służba Kobiet.
W latach 1988 do 1995 Zbór wydawał Biuletyn pod nazwą „BETEL”, w którym pojawiały się artykuły autorstwa miejscowych wierzących oraz aktualne informacje z życia zboru i społeczności lokalnych.
Wiek XX
Wśród ważniejszych działań Zboru wymienić należy prowadzenie Świetlicy Środowiskowej „Narnia” przy zbiegu ulic Pomorskiej i Hetmańskiej, działalność Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Dobroczynnego wraz z placówką „Twoje Miejsce przy Stole” w Białych Błotach i Grupą wsparcia dla rodzin z dzieckiem z Zespołem Downa, wizyty duszpasterskie w okolicznych Zakładach Karnych, liczne ewangelizacje, koncerty Chóru Betel dla szerokiej publiczności, a także spotkania dla małżeństw, dla kobiet, MSB – czyli Męskie Spoty Braterskie, cotygodniowe Spotkania Młodzieżowe oraz wiele innych aktywności.
Zbór „BETEL” w Bydgoszczy należy do większych zborów w ramach obecnego Kościoła Zielonoświątkowego. Pochodzi z niego wielu aktywnych pracowników, a przede wszystkim pastorów w kilkunastu zborach w Polsce. Społeczność bydgoska liczy ok. 200 wyznawców wraz z dziećmi.
Jedną z wizji członków zboru było wybudowanie nowego, nowoczesnego i wygodnego budynku kościoła. Po wielu latach wytrwałej pracy, połączonej z niezwykła ofiarnością finansową, udało nam się w roku 2007 oddać do użytku wymarzony obiekt. Może pomieścić prawie 500 osób i jest znakomicie wyposażony. Kawiarnia, kuchnia, pokoje gościnne i salki katechetyczne służą podczas wspólnych spotkań i zborowych wydarzeń.
W 2007 roku, dzięki staraniom ówczesnego członka zboru Betel – Michała Włodarczyka – udało się znaleźć i zaadoptować na potrzeby świetlicy środowiskowej lokal położony u zbiegu ulic Pomorskiej i Hetmańskiej. Został nazwany „Narnia”. Od samego początku w działalność świetlicy zaangażowało się kilkanaście osób, sióstr i braci, którzy codziennie, przez kilka popołudniowych godzin poświęcali jako wolontariusze swój czas młodzieży szkolnej z rozbitych i niepełnych rodzin. Szczególnym powodzeniem u dzieci cieszą się wspólne wakacyjne wyjazdy na obóz w ośrodku w Oćwiece oraz zimowe półkolonie, odbywające się w „Narni”. Kolejno kierowali świetlicą: Michał Włodarczyk, Aniela Burchardt, Katarzyna Stadnicka, Grażyna Kalinowska, a ostatnio Michał Pezowicz i Michalina Sikorska. W świetlicy rocznie odbywa się około 200 spotkań, wydajemy ok. 3000 posiłków, w tym ponad 600 litrów mleka i 700 bochenków chleba. W pomieszczeniach świetlicy ma również miejsce wiele spotkań okolicznościowych, odbywają się kursy Alfa, a także spotkania grup modlitewnych.
Rok 2017 przyniósł kolejną zmianę na stanowisku pastora. W związku z ukończeniem przez Zdzisława Józefowicza 70-go roku życia, na funkcję pastora powołany został dotychczasowy pastor pomocniczy – Janusz Modrzyński. Uroczyste wprowadzenie w urząd miało miejsce 12 lutego 2017 roku.
W 2017 roku, z inicjatywy Tomasza Rossy, zaczęły odbywać się spotkania dla mężczyzn – Męski Spot Braterski. Ideą była integracja ojców i synów, a także wspólne braterskie modlitwy i rozmowy. Podczas Spotów jest okazja wysłuchania słowa Bożego i nauczania przez zaangażowanych prelegentów. MSB działa ostatnio w ramach Agendy kościoła – Misji Duszpasterstwo wśród mężczyzn „Szamgar”.
Służba techniczna w naszym zborze przekazuje głos Ewangelii licznym internautom w kraju i na świecie. Pierwsza transmisja nabożeństwa odbyła się w czerwcu 2007 roku. Obecnie przekaz odbywa się w każdą niedzielę o godz. 11.00 oraz podczas Świąt i koncertów zborowego chóru. Każdorazowo nabożeństwo odbiera ok. 150 osób.
Od 2016 roku wznowiona została po wieloletniej przerwie działalność Chóru Betel. Zespół rokrocznie daje 2-3 występy, na które zapraszani są mieszkańcy miasta. Koncerty są transmitowane również na specjalnej platformie internetowej.
W listopadzie 2018 roku Zbór Betel obchodził uroczystość 70-lecia powstania. Mieliśmy okazję witać wielu znamienitych gości, kilkunastu pastorów Kościoła Zielonoświątkowego w Polsce, z których znaczna część rozpoczynała swoją drogę wiary w Bydgoszczy, władze wojewódzkie i miejskie oraz wielu wiernych z okolicznych zborów. Podczas tych obchodów Zbór Betel został uhonorowany Medalem Marszałka Województwa Kujawsko – Pomorskiego „Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano – Pomeraniensis” za swoją działalność społeczną i edukacyjną.
Od 2012 roku działa, związane z naszym zborem, Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne. To ogólnopolska organizacja, której celem jest niesienie pomocy rodzinom w trudnej sytuacji życiowej. Przez kilka lat ChSD prowadziło bezpłatne kursy języka niemieckiego dla dzieci i młodzieży. W 2016 roku powstała, w ramach ChSD, Grupa Wsparcia Dla Rodzin Z Dzieckiem Z Zespołem Downa, oferując pomoc rodzicom dzieci z trisomią 21, organizując spotkania z terapeutami i specjalistami w tej dziedzinie. Od 2017 roku działa w Białych Błotach placówka pod nazwą „Twoje miejsce przy stole” – jako bezpłatna jadłodajnia i miejsce higieny dla osób chętnych i potrzebujących.
Członkowie zboru uczestniczą aktywnie w działaniach Misji Betezda przy ul. Czartoryskiego w Bydgoszczy. Prowadzona jest ona w całości przez wolontariuszy z Kościoła Betel. Każdego dnia przygotowywane są ciepłe posiłki dla osób bezdomnych – ponad 100 dziennie.
Od 2021 roku na Wyspie Młyńskiej w Bydgoszczy mają miejsce Pikniki Rodzinne. Ta całodniowa impreza to znakomita okazja do zaprezentowania mieszkańcom miasta naszego Zboru, podjętych przez naszą społeczność działań oraz do ewangelizacji połączonej z występami chrześcijańskich zespołów. Impreza odbywa się pod patronatem Prezydenta Bydgoszczy.